Waar komt pindakaas vandaan?
Seizoen 3 (2024): tot en met 13 november verschijnt elke woensdag een nieuwe aflevering. Dit is een serie over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. In seizoen 2 (2021) bespreken we in zo'n 10 minuten de herkomst van verschillende woorden die je kunt tegenkomen in alledaagse situaties, zoals in de kroeg, in je kledingkast of in bekende uitdrukkingen. Want heeft ‘bockbier’ misschien iets met geiten te maken, hoe komt de ‘smoking’ aan zijn naam en wie is precies de ‘sjaak’? In seizoen 1 (2020) bespreken we per aflevering de herkomst van een enkel woord in een paar minuten. Presentatie: Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs. Muziek: Michel van der Zanden. Afbeelding: Studio Mals. Meer informatie: ivdnt.org
Waar komt pindakaas vandaan?
Waar komt hooligan vandaan?
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie)
In deze aflevering: waarom noemen we gewelddadige voetbalsupporters hooligans? Caspar Stalenhoef vertelt.
Dit is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Caspar Stalenhoef, met muziek van Michel van der Zanden. De afbeelding is van Studio Mals. Deze podcastserie is geïnspireerd op de drie boeken die het Instituut voor de Nederlandse Taal heeft gemaakt in samenwerking met het Genootschap Onze Taal. Wil je meer antwoorden op vragen over woorden? Bestel dan het boek ‘Waar komt suikerspin vandaan?’ Meer over woorden vind je natuurlijk ook op de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal.
In deze aflevering: waarom noemen we gewelddadige voetbalsupporters hooligans?
Het woord hooligan komt natuurlijk uit het Engels, waar het sinds eind negentiende eeuw wordt gebruikt. Het was toen een nieuwe en meteen een populaire naam voor relschoppers en vandalen. Omdat die later blijkbaar vaak in voetbalstadions te vinden waren, werd hooligan steeds vaker specifiek gebruikt voor supporters die op rellen uit waren.
Voor de herkomst van dat woord zijn verschillende verklaringen. Twee daarvan zijn het meest waarschijnlijk, en die hebben allebei te maken met de Londense wijk Southwark (spreek uit: suh-therk), en met een familienaam.
Hooligan zou namelijk de naam zijn van een Ierse misdadiger: Patrick Hooligan. Tegen het einde van de negentiende eeuw was deze Hooligan met zijn bende actief in de wijk Southwark. Hij vermoordde een politieagent, en stierf later in de gevangenis. Zijn gedrag zou dus exemplarisch zijn voor de latere ‘hooligans’.
De tweede verklaring noemt een Ierse familie die in diezelfde tijd, en ook in Southwark, geregeld de boel op stelten zette, en zij zouden op die manier dus de familienaam hebben verbonden aan dit soort gedrag.
Opmerkelijk is dat beide verklaringen te maken hebben met Ierse immigranten in Engeland rond 1890. Het is niet helemaal uit te sluiten dat er anti-Ierse sentimenten hebben bijgedragen aan het imago van de hooligan.
Rond 1885 kwam het woord hooligan overwaaien naar het Nederlands. Inmiddels wordt het niet vaak meer gebruikt als scheldwoord, maar in het nieuws is het nog altijd een synoniem voor rellende voetbalsupporters.