Waar komt pindakaas vandaan?
Seizoen 3 (2024): tot en met 13 november verschijnt elke woensdag een nieuwe aflevering. Dit is een serie over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. In seizoen 2 (2021) bespreken we in zo'n 10 minuten de herkomst van verschillende woorden die je kunt tegenkomen in alledaagse situaties, zoals in de kroeg, in je kledingkast of in bekende uitdrukkingen. Want heeft ‘bockbier’ misschien iets met geiten te maken, hoe komt de ‘smoking’ aan zijn naam en wie is precies de ‘sjaak’? In seizoen 1 (2020) bespreken we per aflevering de herkomst van een enkel woord in een paar minuten. Presentatie: Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs. Muziek: Michel van der Zanden. Afbeelding: Studio Mals. Meer informatie: ivdnt.org
Waar komt pindakaas vandaan?
Waar komt sinaasappel vandaan?
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie)
In deze aflevering: wat voor een appel is een sinaasappel? Laura van Eerten vertelt.
Dit is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Caspar Stalenhoef, met muziek van Michel van der Zanden. De afbeelding is van Studio Mals. Deze podcastserie is geïnspireerd op de drie boeken die het Instituut voor de Nederlandse Taal heeft gemaakt in samenwerking met het Genootschap Onze Taal. Wil je meer antwoorden op vragen over woorden? Bestel dan het boek ‘Waar komt suikerspin vandaan?’ Meer over woorden vind je natuurlijk ook op de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal.
In deze aflevering: wat voor een appel is een sinaasappel?
Voordat de Europeanen kennismaakten met de sinaasappel, de zoete citrusvrucht, was er al een bittere variant bekend, die uit India kwam: de oranjeappel, heette die, en die groeide aan de oranjeboom. Deze vrucht was veel minder lekker dan de zoete sinaasappel en werd niet zomaar gegeten, maar verwerkt in bijvoorbeeld oranjebitter. Het likeurtje.
De zoete sinaasappel is van oorsprong Chinees. In de zestiende eeuw namen de Portugezen de vrucht mee vanuit China. Al snel werd het fruit ook populair in Italië, en vanuit daar werden de vruchten over heel Europa verspreid. Ze werden genoemd naar het land van herkomst: China’s appels, of appels van China. Maar omdat China in die tijd ook wel als Sina werd gespeld, met een ‘s’ dus, in plaats van ‘ch’ , ontstonden varianten als sinaasappel en appelsina.
In de volkstaal was de variant appelsina het gebruikelijkst, en die naam werd via Nederlandse zeelieden overgenomen in andere talen, namelijk het Duits, Scandinavisch en Russisch. In België is appelsien nog steeds standaard, maar in Nederland is het uiteindelijk sinaasappel geworden.
Nu weet je dus hoe in allerlei talen een Nederlands woord terechtgekomen is, voor appels uit China.